Learphollach-Éireannach.....is an-bhródúil as!

Seo anseo blag stíl difriúil!......i dtosú a bhfuil fiseán ina bhfuilim ag miniú cad a spreag mo spéis sa cultúr gaelach i dtús báire.....Is, ina dhiaidh fiseán ina bhfuil mé ag ceol a casadh!

Fiú a mbeidh mo droch-Gaelige ro-gharbh don raidió, seo anseo notaí beaga do do chuidiú agus tú ag taighde a dhéanamh fuinn, na 'éireannaigh-learphollaigh'!.............

Micheál O Riabhaibh is ainm dom – Mike Ravey as Béarla. Rugadh mé i Learpholl i naoi deag daichéad a dó. I rith m’oige, bhí féiniúlacht agam imo bheith ‘Éireannach, d’áirithe ar dtaobh muintire mo mháthar. As Port Láirge is as Ceatharlach a bhí said.

 Thainig siad i Learpholl ag déireadh an naoi deag aois; bhi mairnéalaigh an formhór na fir acu. B’é mar caitlichigh a dtáispean said a féiniúlacht ‘eireannach’. Ni raibh Gaelige acu ar chor ar bíth.

Ar ttaobh m’athara bhí ‘nasc’ éigin leis Éire, leis contae an Dún. Ach bhí m’athair tógaithe ina phrotastúnach. Ni raibh sé ach tar éis a bhás go tagaim ar na firicí fá dtaobh fréamhaca muintire ‘Ravey’ is ‘Kennedy’ (sloinne ag muintir mo seanmháthair)....as Hilltown (an Dún) agus aiteanna eile san Uladh. Thainig siad i Learpholl sna ocht deag daichéadí. Ni raibh Gaelige acu, ag oiread, is é mo thuairim; ach roimh a bhás bhí spies ann ag m’athara. Agus bhí a spies a spreag mé chun tosú a déanamh chun Gaelige a foghlaim....

Bionn cuma céanna ar stair an formhór na ndaoine a bhfuil fréamhaca Éireannacha acu i Learpholl.....imircigh eacnamaíochta, an formhór acu – clainne an Gorta Mór. Tá staidéar cuimsithaech faoina ‘Liverpool-Irish’ i leabhair le John Belchem: Irish, Catholic and Scouse Liverpool University Press 2007. Tá staidéar suimiúil eile a bhfuil Passage To America: A History of Emigrants From Great Britain and Ireland to America in the Mid-Nineteenth Century, le Terry Coleman, (New Edition, Pimlico, 1992).

                                                                                                 

Tugann John Belchem tearma ‘low-irish’ orainn, téarma a thug iriseoir éigin orainn sa naou aois deag! An-bhrodúil a mbím go bhfuilim ‘low-irish dá bharr freisin!

                                                 

Rinneadh sagart diom i naoi deag seasca a seacht; agus bhí mé aga obair don Ard-deoise Learpholl go dtí naoi seachtó a naoi.

                                               

                                                        

Éirigh mé as – tar éis cuig miosa ag staidéar leis an Mission de France i Paras. Bionn an Mission de France ina chumann na ‘prètres ouvriers’/sagairt oibrithe – ainm a bhfuil orthu. Sa cursa leis an Mission de France a bhí staidéar ar téacsanna Karl Marx, Sigmund Freud, agus an Bíobla. Bhí tógra ar achan duine again sna cursa idirnaisiúnta seo an nasc idir na téacsanna agus an pobail a raibh muid – achan duine – ag obair sa bhaile.

Bhí fócas imo thógra féin ar na fréamhacha éireannacha mo phobail. Ag an am sin, bhí frith-éireannach an Ardeaspag i Learpholl; agus tar éis mo sheal i Paras, ba mhaith leis gur a bhadh mé imo chónaí i gceantar an aicme oibrithe – na ‘low irish’! – mar sagart neamhspleach chun bacainn a chur ar tionchar na sagart éireannacha a raibh an paroiste sin leo! Ni raibh sé ag ciapadh go raibh mé imo sóisialaí agus go raibh féiniúlacht éireannach poblachtánach agam!...

Bhí me mi-shasta, fréisin, leis an slí bheatha cléiriúil i coitinne – scartha on saol an phobail – agus faoi riail aontumhachta éigeantachta don sagartoireacht.

Dá bhrí sin, faoi Béaltaine naoi deag sechtó a naoi, éirigh mé as seirbhis don Ard-deoise, ach ní as an sagartoireacht.....Agus tá sé fós mar a raibh sé ansin!

D’ath-traenaladh mé mar oibrí sóisialta; agus ó naoi deag seachtó a naoi go dtí mile a seacht bhí mé ag obair sna cúirteanna coiriúla is cúirteanna teaghlaigh anseo i Learpholl...

Is on culra seo a thainig mo tograí éagsúla chun féiniúlachta ‘éireannach-gaelacha’ a spreagadh sa phobal anseo, sa pobal ‘low-irish’! 

Inár stair anseo – stair Clainne an Gorta Mór – bhí an bochtanas a chuir a lorg ar ár saol. Bhi nasc láidir i meon ár pobal i gconaí leis diúltadh agóideach don éigeart soisialta agus pearsanta comh maith. Is an tionchar na mna ‘learphollach-éireannach’ a mbionn an tionchar is láidre orm ó m’oige féin.....

Sna blaganna, táimse ag taighde diagachta/polaitiúil a iniúchadh, agus d’áirithe ar an nasc idir an radharc Abrahámach, an ceartas, is an gnéas.

Sin sin.....agus mar focail scoir ...casadh ceol!

<iframe width="420" height="315" src="//www.youtube.com/embed/iJB32LvGe3A" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

Slán go fóillín!