.....go dtí a scoirfear muid ó chéile....

fís:


an teacs:

....mo leithscéal, a chara!.....Beidh mé ag caint fúm féin sa blág inniu!....

...is imo fhear pósta mise mar a mbíonn mo bhean cheile ina bean pósta í, - Máire is ainm dí...

Is san fhocal 'spondere' (as Laidin) a faightear 'posadh' a fhréamhaca, sin é: 'rud a ghealladh do dhuine'.....Do gheall an beirt acu a bheith i ndlúthcaidreamh le chéile go dtí go scoirfear ó chéile leis an bás....an-tabhachtach é , an gealltanas seo eatarthu.......ach an 'dlúthcaidreamh' seo, cad is chiall leis sin?.......

.....go dearfa, chiallaionn sé go mairfidh na daoine 'pósta' le chéile......Sa tsochaí atá againn, buanann siad teaglach le chéile, is páirtionn siad dlúthcaidreamh 'gnéasach' le chéile......Ar na mallaibh shocraigh mórán rialtais faoin tionchar cultúir Thiar, leis aithint oifigiúil a thabhairt pósadh ar dlúthchaidreamh homognéasach - mar is ceart.....Dá bhrí sin a mbíonn mheas air agus an stádas céanna aige a mbíonn ag pósadh idir bean is fear.

  

......is bláfar éabhlóide-réabhlóideach é seo fá dtaobh den dlúthchaidreamh daonna, cinnte!.....

......is diagaire mise, is céim taighdeach i ndiagacht bronnta orm ón Ollscoil Learpholl (2005).....

                                           

Dá bhrí sin is imo dhiagaire a scríobhaim an blág seo - an ceann seo as Gaeilge, an ceann eile as Béarla (féach ar http://thoughtsfromkirkby.blogspot.com )....

D'ainneoin go n-éirigh mé as seirbhis don Ard-deoise Learpholl (1979), d'fhan mé imo shagart. Do dhiultaigh mé go rinneadh tuata díom - agus bhí an Ardeaspag ar aon intinn liomsa faoi.  .'S fearr liom dushlán a thbhairt don maorlathas cléiriúil agus mise imo shagart fós!....Níor thug an Ardeaspag dom ach aon comhairle: go leanfadh mé a bheith ag freastal ar ceiliúradh na hEocairiste. Tá suil agam gurbh maith leis é an téis a scríobh me do chéim taighdeach agus - as Béarla - The Roman Catholic Eucharist - It's Erotic Heart, an teideal uirthi, fiche bliain níos déanaí!...

Ach arais linn ag an pósadh.......

....an posadh, níor an gealltanas eiseatach faoin dlúthchaidreamh ann ach i caitheamh an saoil seo. Sa saol eile is saor é an grá; agus is ceiliúradh fiú é - roimh ré - in achan ceiliúradh Eocairisteach sa saol seo. Níl sé go príomhúil ina  'aifreann'/offering/iobairt mar a duradh linne agus sinn inár páistí; is réamhgabháil í ar an dlúthchaidreamh a mbeidh inár slí bheatha i bParthas.......ina dlúthchaidreamh le cheile - leatsa-liomsa - dlúthchaidreamh fisiciúil, corportha, gnéasach,  anghráhach, is spiorodálta......

I rith dó dhéag mbliana (1967-1979) d'oibrigh mé imo churáideach i bparóiste, imo bhall den foireann 16 sagart sa ceantar anseo i Kirkby. Ach achan lá i rith na seachtaine d'oibrigh mé imo shéiplineach sa meánscoil 'St Gregs' imo bhall den foireann ann 100 muinteorí - an formhór acu ina gcónaí as baile. Ach ba tionchar na cailíní é an tionchar is doimhne orm agus mé.....Is faoin tionchar seo a scríobhaim fós.....

Do chaith mé achan lá scoile ina gcuideachta, i cuideachta na 2000 daltaí; ba cailliní sa ceantar a raibh siad; agus thug mé cuairt ar a teaglaigh, de réir eagair, tráthnóna, Dé Luain go Aoine - 400 teaglaigh i rith bliana scoile. Ba meánscoil caitliceach é St Gregs - ag an am sin, b'ina chaitlicheach é caoga faoin céad sa phobal i Kirkby. Ach nach raibh ach an triú acu ag freastal ar an Aifreann Dé Domhnaigh.....

B'aidhm na camchuairte ar na teaglaigh sin é, de réir cosúlachta, chun cuireadh a thabhairt dosna tuismitheoirí chun iarr orthu ag freastal ar cruinniithe sa scoil sular dtéim na daltaí faoi láimh easpaig. I dtaca liom féin de, áfach, bhí an aidhm chun an pobail a bhforbairt go shimplí ar dúshraith an meas dá cheile, an cairdis eadrainn, is an creidimh...B'an caidreamh teochroíoch eadrainn é a raibh - is a mbíonn fós - ina nasc a ceanglaionn sinn le cheile, na daltaí, a teaglaigh, tusa is mise. Is an cairdeas simplí seo é a mbíonn ina bhun is barr ag an éabhlóide réabhlóideach Abrahámach

Mar sin féin - is mar a duirt mé - b'é 'de réir eagair' an cairdeas seo, de réir céimeanna éabhlóide go dtí seo.... Mar a mbionn an saol seo faoin cumhacht éigneach paitriarcach fós. Is ina amharc éignithe é an amharc fireann sa saol seo go minic. Ní chun caidrimh a fhostú é an amharc paitriarcach, ach chun cumhachta mí-usáideach a bhaint ar mna is ar páistí. Bíonn orainn dushlán laethúil a thabhairt in aghaidh na cumhacta mi-usáideach seo, go direach mar a bhfuilimid ag damhsa le cheile - comh fada a mbíonn an fonn paitriarcach ionam féin!....

Mar sin féin is maith go bunusach é an amharc dlúthchaidrimh. 'S maith é an cíocras 'gnéasach' freisin......'s cotúil b'fhéidir mise agus mé ag amharc ortsa sa saol seo.....Is san amharc simplí seo a mbíonn sa saol seo tús damhsa Parthais!



....ach níl ann ach réamhbhlas beag ar an saol eile.......


Is ann, rincfaimid craiceann in aice an craicinn, a stóirín mar a mbíonn de rún ag Dia!  .......



Slán go fóillín!

; D xxxx........................................................xx.........................x.....................................XXX

an posadh is an paitriarc, cois abhann na Ainí

an físeán:





Is uafásach an scéal é......

                                            

faoi cnamha 796 leanbh i Tuaim Dá Ghualann - 'tuaim': tulach reilige....cois abhann na Ainí i gcontae na Mí.....


                                    

......chun iad a chaoineadh seo anseo olagón as Gaeilge na Alban......




Cluinnidh mi thar uchd na mara
Ard os cionn na gaoith ri gaillinn
Torman beag an cois a'chladaich
Mionaghallan na maighdinn Bharraich

Seachad Ciosmul a'chaisteil
Eithrichean a' ruith le astar
Fàth mo bhròin tha aon tè dh'aindheoin 
m'ùrnaighean nach tìll gu acair

Ionndrainn mo leannainn ga mo riasladh
Mar fhraoch geamhraidh tha mi ciaradh
Speireid beatha dh'fhalbh e, chrion e
Dh'fhalbh an gaol 's an òig gu siorruidh

Cha dean sinne ghaolaich chiataich
Mànran ri chòile gu siorruidh
Gruagach na stuadh ghabh i miann ort
Shuain i cuailein ort na liaghain

Cluinnidh mi thar uchd na mara
Ard os cionn na gaoith ri gaillinn
Torman beag an cois a'chladaich
Mionaghallan na maighdinn Bharraich

Is caoineadh é do leannán, nach do pháistí. Ach an bhfuilimidn inár dáirire faoi teachtaireacht sna scribhinní soiscéalacha nó nach bhfuil? Más dáiríre atáimidne fá dtaobh de, tá orainn a ghlacadh nach mbeidh giniúnt i bParthas! Ní bheidh leanaí ann ach oiread; beimidne achan duine againn, inár nduine fásta - na leanaí as Tuam na Ghualann inár measc! Ní mbíonn sé ar chor ar bíth mar a canaítear san iomann victeoriacha as Béarla: 'Jesus wants me for a sunbeam'!....


 

 Is ina daoine fásta  iad fós na linbh a cuireadh i dabhach munlaigh na cnamha acu. Is measúila iad agus bionn orainn a ghlacadh leis na cearta daonna 's acu mar daoine fásta....

Cuirimid béim sa saol seo ar cearta leanaí; 's dualgas a mbíonn orainn dá dhéanamh, cinnte - bhí mé imo bhainisteoir ar foireann oibrithe sóisialtaí leanaí leis ocht mbliana. Mar sin féin a bunaítear cearta leanaí, ní ar leanbaíocht is ní go measaítear iad leochaileacha ach toisc go mbíonn siad ina daoine soghonta - mar a mbíonn na mna faoin córas paitriarcach, i mbaol éignithe a mbíonn siad......

Faoin córas seo leanaimid mna fós a chur faoi cois, is leanaí freisin. Bainimid mí-usáid as anghrá, as an dluthchaidreamh eadrainn - agus sin d'ainneoin an léargas géarchúiseach ag Sigmund Freud ar collaíocht san aois leanbaíochta.....

(.......'s idir lúibíní!........'s an gnéas é a munlaíonn ár mbeatha iomlán, amach is amach....dála an scéil, 's gnéasach a mbeidh an ghrá eadrainn i bParthas, sa saol eile.....dlúthchaidreamh eadrainn - ar mhodh comhshearcúil ina haon chaighdeán amháin mar gheall ar a dhéine.)

Is chun ár muscailt é an fionnachtain cnamha i dTuaim Dá Ghualann. Ná bímis ar tóir na mná rialta san am seo caite ach orainn féin san am faoi láthair......

go raibh siad, na 'leanaí' as an áit sin fadó, ar a shuaimhneas i bParthas!



....go fóillín!

xxxxxxxxx

Cén fáth a mbíonn aiféala ar na nGaeil?.....

an fís:


an teacs:

Bhí mé ag éisteacht le Raidió na Gaeltachta níos luath an maidin seo mar is de gnáth liom i rith an bliain seo caite. 'S ina nasc suntasach dom é leis an saol Gaelach; mar 's'ionann is gurb imo h-aonair a mbímse anseo i Kirkby agus mé imo Ghaeilgeoir - fiú amháin nach bhfuilim líofa as ar chor ar bith!.....

Pé scéal é, bhí mé ag éisteacht le dhá chlár i ndiaidh a chéile, an céad cheann acu faoi comhráite taifeadta fadó is an ceann eile faoina mná rialta in Éirinn. Ba mianchumhaca an bheirt acu i dhiaidh na réanna imithe ina raibh fán dtuath a bhí an formhór na Éireannaigh ina gcónaí agus a raibh meas ag an pobal ar slí bheatha aontumhach na mná rialta.........

's mór an trua narbh fhéidir liom leagan Gaelach ar an amhrán seo a fháil......' s cinnte go mbionn macasamháil amhráin agat faoi do bhaile duchais féin....Tá measc  bróin is bróid ann, nach bhfuil?.....




Bhí mé i dteagmháil ar na mallaibh le clann a raibh a máthar ag fáil bháis. Tá sí ar slí na firinne anois - go cumhdaigh Dia í i mbos a laimhe. Roimh a bás, bhí an caint fuithi idir na gaolta fá dtaobh dá dóchas go mbeadh sí i comhluadar leis a fear chéile is leis a mac go luath i Parthas - an brón is an creideamh meascaithe le chéile......Ach tar éis an sochraid, ní raibh ach an brón is an uaigneas ina teachtaireachtaí......cumha searbh-binn atá ann nach ea?....

Mar a gcéanna - is chun na h-éisteoirí a mhealladh - a mbíonn an chaint ag na léiristheoirí ar an raidió áitiúil faoi an am fadó in ionad labhairt faoin todhchaí.....Cén fáth?......Mmmm.......toisc go mbíonn faisenéis faoin am sin thart.......agus ní faisnéis ann faoin todhchaí?.......Is scéal eile, is féidir linn ár cuimhní a pháirtiú le chéile. Níl sé ann fós, i an todhchaí, go follasach! De bhrí sin nach mbíonn suim ar bith ann inár comhrá laethúil....

.....ach níl sé sin mar is ceart inár traidisiún Gaelach......Is réadúil é an saol eile is gan dabht ar bíth faoi.....



.....agus faisnéis faoi freisin sna scríobhinní soiscéalacha. Mar a duradh le Pól:

Mura bhfuil aiséirí na marbh ann níl Críost ach an oiread aiséirithe.
Agus mura bhfuil Críost aiséirithe tá ár bhfogairt gan bonn agus tá bhur 
creidmheasa gan bonn mar a gcéanna. Agus níl ionainne ach finéithe bréige ar Dhia
de bhrí gur dhearbhaíomar ar Dhia gur thog sé Críost ó mhairbh, rud nach ndearna sé
más fíor nach n-aiséiríonn na mairbh....(1Co.15:13-15)

Más creidmhigh sinn, áfach, tá orainn achan togra praiticiúil a bheartú - príobhaideach nó poiblí, pearsanta, polaitiúil, nó sóisialta, beag nó mór - faoi solas an creidimh seo.....mar a duradh as an Laidín fadó: sub specie aeternitatis. Ina áit sin, aineolas faoin todhchaí sin ligimid orainn féin, d'ainneoin go bhfuilimid ar bhóthar ár mbascatha dá bhrí sin....mar shampla leis an géarchéim san geilleagar trasna an domhain i '08.....

.....Níl sé ina h-ábhar faoi slí bheatha cráifeach nó cultúir 'ag mo mhuintir faoin dtuath' é an tuairim seo. Bíonn sé ina h-aon dhúshraith dhaingean amháin dár saol anseo is anois. Cinnte bionn solas ar an ród atá romhainn - achan a bhunadh ar ceartas is ar anghrá......

agus tá rud eile ann - mar go mbíonn ár aghaidheanna tiontaithe i dtreo na gréine, mar a chan an gealbhan beag: níl aiféala orainn ar chor ar bith!




Slán go fóillín!

; D xxx......................xxxx............................xxxxx...............................................................................X